تایپوگرافی فارسی به مثابه رسانۀ بصری پیام‌رسان از منظر اصول گروه‌بندیِ ادراکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش‌آموختۀ کارشناسی‌ارشد ارتباط تصویری، دانشکده معماری‌و‌شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی، تهران، ایران.

10.22051/pgr.2024.46110.1237

چکیده

امروزه تایپوگرافی فارسی توسط طراحان گرافیک معاصر، فراتر از یک نوشتارِ خاص نمود پیدا کرده است.اینک تایپوگرافی در عصر حاضر، با بهره‌گیری از امکانات و شیوه‌های بی‌شمارِ نوشتن، در قالب روابط فرمیِ حروف و در شبکه‌ای از روابطِ نظام‌مند و هدفمند، چیدمان و ترکیب می‌شود تا در بسترهای ارتباطی- بصری، حامل پیام و معنایی خاص باشد.این خصوصیات آن را به یک رسانۀ بصری کاربردی بدل کرده. بدین ترتیب هدف این پژوهش، شناسایی روابط بصری حروف و نوشتار در بستر ارتباطی‌ای همچون پوستر از منظر "اصول گروه‌بندیِ ادراکی" جهت دستیابی و کشف ویژگی‌های بصری و معنایی تایپوگرافی فارسی است. درواقع این اصول و رویکردِ کل‌نگر(تجربه ادراکی از کل به جزء)،به چگونگی شکل‌گیریِ برخی از ویژگی‌های بصری و تصویری که منجر به گروه‌بندی بین عناصر و اجزاء می‌شود، اشاره دارد. سوال پژوهش حاضر این است که تایپوگرافی در پوسترهای معاصر ایران، از منظر اصول گروه‌بندیِ ادراکی، دارای چه ویژگی‌هایی است؟ و ماحصل آن از نظر بصری و معنایی چگونه است؟نگارنده برآن است تا به شیوۀ توصیفی و تحلیلی و به‌صورت کیفی با استفاده از ابزار مشاهده به مسئله پژوهش بپردازد و با روش و اصول گروه‌بندیِ ادراکی، این موضوع را بررسی و تبیین نماید.نمونه‌های آماری پژوهش پوسترهای تایپوگرافی معاصر ایران هستند؛ و ابزار سنجش نمونه‌ها شامل یازده اصل از اصول گروه‌بندی ادراکی است.نتایج اصلی تحقیق این است که اغلب طراحان جهت انتقال پیام، به‌دنبال گروه‌بندی ادراکی بزرگ و کامل هستند تا واحدهای ادراکی کوچک‌تر، در پرتو آن باشند؛همچنین گروه‌بندی عناصر تایپوگرافی به‌منظور اولویت‌بندی دیداری و ایجاد نقطه توجه حائز اهمیت بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Persian Typography as Visual Messenger Media from the Perspective of the Principles of Perceptual Grouping

نویسنده [English]

  • Mohsen Afrouzi
Graduated from Master of Visual Communication, School of Architecture and Urban Design Engineering, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Typography in today's world is arranged and composed by taking advantage of the countless possibilities and methods of writing, in the framework of formal relationships of letters and within a network of systematic and purposeful relationships so that they carry a special message and meaning in visual-communication contexts. These characteristics have made it a useful visual media. Thus, this research aims to identify the visual relationships between letters and writing in a communication platform such as a poster from the perspective of "perceptual grouping principles" to achieve and discover the visual and semantic features of Persian typography. These holistic principles and holistic approach (from whole to part perceptual experience) refer to the state of formation of some visual and image characteristics that lead to grouping between elements and components. The question of the present research is, what are the features of typography in contemporary posters of Iran, from the perspective of the principles of perceptual grouping? And how is its result in visual and semantic terms? The author aims to apply descriptive and analytical methods to qualitatively carry out the research problem by using observation tools and investigate and explain this issue with perceptual grouping methods and principles. The statistical population of the research is made of Iranian contemporary typography posters, and the sample measuring tool included eleven principles of perceptual grouping. The main findings of this research indicate that for the purpose of transferring message, most designers seek a large and complete perceptual grouping that includes smaller perceptual units within it. Also, grouping typographic elements for "visual prioritization" and "creating focusing points" is important.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Persian Typography
  • Visual Media
  • Perceptual Grouping Principles
  • Visual Organization